In 5 stappen naar een goed onderhouden vacht.

Door je hond regelmatig te borstelen hou je controle over de vacht (op bijvoorbeeld parasieten) en bouw je een (positief) contact met je hond op:

1. Het is belangrijk voor de gezondheid van je hond.

Wanneer een vacht onzorgvuldig - of zelfs helemaal niet - onderhouden wordt, dan kunnen er knopen (klitten) in de vacht komen. Klitten in de vacht ontstaan door wrijving van het haar. De oorzaak is vaak ondervacht die los komt te zitten en dan als het ware aan elkaar gaat kleven of zich vast gaat hechten in het dekhaar. Ook wanneer er vuil (vb. grasaartjes of takjes,…) in de vacht komt, kan het haar zich rond dit vuil gaan draaien waardoor er klitten ontstaan. Klitten zijn dus bij elkaar gekoekt haar - gaande van een klein bolletje tot hele plakkaten. De vacht kan op de duur zelfs volledig vervilten. Dan spreken we uiteraard van een verwaarloosde vacht.

• Door je hond regelmatig te borstelen voorkom je de vorming van klitten en verwijder je alle mogelijke ophoping van vuil uit de vacht.  Klitten en vuil kunnen namelijk leiden tot huidproblemen zoals irritaties of infecties.  Door te borstelen blijft de vacht luchtig en open van structuur.  Zo kan de huid ademen en houd je deze gezond.  Een gezonde huid zorgt op haar beurt weer voor een gezonde vacht.
• Losse of dode haren in de vacht geven je hond vaak de neiging om zichzelf veel te gaan krabben; of zelfs bijten.  Om dit te voorkomen, verwijder je die haren best regelmatig.  Het helpt tegelijk ook om je huis schoner te houden.
• Borstelen stimuleert de bloedsomloop en dus ook de doorbloeding van de huid.  Een gezonde huid draagt bij een mooie, glanzende en gezonde vacht.
• Tijdens het borstelen kun je veranderingen aan de huid, zoals bultjes of wratjes en dergelijke makkelijk voelen.  Of mocht je hond last hebben van vlooien of teken, dan zal je dit sneller opmerken en kan je vroegtijdig ingrijpen.

2. Het versterkt de band tussen baas en hond. 

• Regelmatige verzorging is een moment van aandacht en interactie tussen jou en je hond. Dit helpt bij het opbouwen van vertrouwen en versterkt de emotionele band.
• Pak het rustig aan en maak het zo aangenaam mogelijk voor je hond zodat hij dit gaat zien als een moment van ontspanning en aandacht, wat jullie relatie verder kan verdiepen.
• Voor veel honden werkt de verzorging rustgevend. De fysieke aanraking van het borstelen kan een kalmerend effect hebben, waardoor je hond zich meer op zijn gemak voelt bij jou.

Het is dus niet alleen goed voor de fysieke gezondheid van je hond, maar ook een manier om de vertrouwensband tussen jullie te versterken. Zorg er wel voor dat de vachtverzorging leuk en positief blijft voor je hond, zodat hij het niet ziet als een vervelende taak!

1. Borstelen

Borstelen doe je volgens een vast borstelschema waarbij je steeds dezelfde werkwijze volgt : 

1. je borstelt je hond van achter naar voor,
2. van onder naar boven
3. en je borstelt de vacht laag per laag.  

Je begint dus te borstelen onderaan het achterbeen, werkt zo verder langs de flanken naar de voorbenen toe. Daarna doe je de staart en het hoofd. Borstel de vacht altijd in dunnere laagjes en tot tegen de huid: hef een laagje haren op zodat je de huid ziet; plaats je borstel tegen de huid en borstel over dit laagje vacht, altijd van de huid weg.

Tip: probeer altijd ‘licht’ te borstelen: hou de borstel niet al te stevig in de hand zodat je niet te veel druk uitoefent op de borstel en dus ook niet op de vacht. Dit is beter voor de vacht, omdat je deze minder zal beschadigen en tegelijk is dit ook beter voor jezelf, omdat je minder last zal krijgen van pijnlijke spieren in de onderarm of aan de pols.

Handig om te weten: dit zijn de meest klitgevoelige plekken:

• achter de oren
• in de oksels
  
• in de baard en de snor
  
• op de wangen
  
• in de liesstreek
  
• aan de binnenzijde van de benen, tussen de tenen, zowel aan de bovenkant als tussen de voetzoolkussentjes
  
• op de ligzijde van de hond. (hij ligt meestal op dezelfde flank)
• onder de dekharen, in de ondervacht

Hoe vaak je je hond borstelt is afhankelijk van zijn type vacht, of de vacht al dan niet in een ruifase zit en van de omstandigheden waarin de hond leeft. Voor sommige honden zal je bijvoorbeeld in de ruiperiode vaker moeten borstelen. Het is erg belangrijk om de vacht klittenvrij te houden. Het verwijderen van klitten gaat namelijk altijd gepaard met het beschadigen van de vacht.

Welke borstel heb je nodig?

Een borstel kies je in eerste instantie in functie van de soort vacht en de vachtlengte, maar ook in functie van het beoogde resultaat.

Dit zijn de meest gebruikte borstels: 

• universeel borstel of slickerbrush:  deze borstels hebben gebogen metalen pinnetjes die bevestigd zijn op een rubberen basis.  Let bij aankoop vooral op de hardheid van de pinnen; er zijn namelijk heel wat variaties op de markt van zeer zacht tot extra hard.  De zachtere, fijnere varianten zijn een goede optie voor zowat elke vachtsoort.  De extra harde borstels kunnen enkel gebruikt worden voor het ontwollen van stevigere vachten. 
• pinnenborstel:  dit zijn borstels met lange rechte metalen pinnen; ideaal om een langere vacht te onderhouden. Ze zijn niet altijd geschikt om een geklitte vacht te ontwarren.
• poetsborstel:   deze soort borstel heeft geen pinnen, maar wel natuurharen. Dit kan gaan van varkenshaar, paardenhaar tot zelfs geitenhaar of een combinatie van deze natuurharen met synthetische ‘haren’ uit bijvoorbeeld nylon. Een natuurharen borstel is vrij duur in aankoop, de synthetische variant is goedkoper. Deze borstels zijn geschikt voor borstelgewenning bij puppy's, voor het borstelen van kortharige honden of van de kortere vachtdelen bij honden met een gemengde vachtsoort zoals bij Engelse Cockers of Golden Retrievers bijvoorbeeld.  Poetsborstels zijn prima geschikt voor het inborstelen van glanssprays, borstelsprays of andere afwerkingsproducten en dit bij elke soort vacht.  Een groot voordeel van de poetsborstel is dat ze de vacht een supermooie glans bezorgen en nooit schade berokkenen aan het haar. 

In ons blogartikel Goed borstelen doe je zo leggen we je tot in detail alles over het borstelen uit.  

2. Kammen

Kammen doe je altijd na de borstelbeurt, daar je anders de vacht te zeer zou kunnen beschadigen en ook omdat het anders te pijnlijk zou zijn voor je hond. Het kammen is in feite bedoeld om te controleren op eventueel achtergebleven knoopjes of plukjes wol.  

Tip: we raden je aan om niet al te veel druk te zetten op de kam tijdens het kammen. Trek de kam niet door de vacht heen!  Hoe meer druk je zet – of hoe meer kracht je uitoefent – hoe groter het risico dat je de vacht beschadigt en hoe groter het risico dat je je hond pijn doet.

Kammen zijn er in velerlei soorten en maten, met grovere of fijnere tanding, met kortere of langere tanding enz.  

• Een fijnere vacht vraagt om een fijnere kam, een dichtere vacht of een zwaardere vacht wordt verzorgd met een grover type kam.
  
• Een kam met fijnere tanding haalt meer wol uit de vacht dan een kam met grovere tanding.
  

Een goede kam heeft afgeronde pinnen uit metaal (roestvrij staal), al dan niet met een coating die de kam antistatisch maakt. Dit materiaal is bestand tegen vocht en de afgeronde pinnen zorgen ervoor dat je de vacht en ook de huid minder snel schade toebrengt.  Kammen met plastic of houten pinnen zijn niet geschikt voor het uitkammen van een hondenvacht  De juiste keuze van de kam is vooral belangrijk indien je geen schade aan de vacht wil toebrengen. Bij verkeerd gebruik kan het haar afbreken of worden uitgetrokken.  

3. Wassen

Het is aan te raden om je hond regelmatig te wassen.  Hierbij kan je professionele trimmer zeker helpen.  Maar je mag je hond ook tussen de trimbeurten door thuis een badje geven.  Wassen doe je in eerste instantie om de vacht te reinigen, maar honden worden ook gewassen om de vacht goed te kunnen onderhouden. Wassen – of beter gezegd ‘goed’ wassen – houdt dus meer in dan alleen maar het reinigen of schoon houden van de hondenvacht!

Tip voor de wasbeurt thuis: gebruik een natuurlijke, conditionerende shampoo - van het type 'Hownd of 'Frenky Lewis' bijvoorbeeld.  In elk geval een product dat je niet meer hoeft te verdunnen, een product dat tegelijk reinigt en voedt en dat afgestemd is op de vacht van jouw hond. 

Hoe je je hond grondig wast, leggen we je gedetailleerd uit in onze andere blog Goed wassen doe je zo.   Wel geven we je hier al de belangrijkste tips mee: 

• Let erop dat je tijdens het wassen de haren niet door elkaar wrijft, want dit kan knopen veroorzaken – zeker bij langharige honden.
• Verdeel shampoo gelijkmatig over de vacht en strijk best van boven naar beneden door de haren (in de richting dat het haar groeit).
• Kijk goed dat je alle lagen vacht hebt behandeld en dat je geen plekken hebt over het hoofd gezien (onder de staart – achter de oren -…). 
• Om jeuk of irritatie na het wassen te vermijden, spoel je alle shampoo best zeer grondig uit.  Achtergebleven shampooresten trekken immers weer sneller vuil uit de omgeving aan, waardoor de huid van je hond mogelijks geïrriteerd raakt, er zich sneller klitten gaan vormen en hij weer sneller aan een nieuwe borstel- en wasbeurt toe is.  

4. Extra aandacht voor nagels, ogen, oren, huidplooien, voetzolen, droge neuzen en tanden

• nagels

Het is van erg groot belang om de nagels van je hond goed te verzorgen. Controleer de lengte van de nagels bij elke verzorgingsbeurt. Te lange nagels bemoeilijken het lopen en dit kan vrij pijnlijk worden voor je hond. Nagels kunnen zo lang groeien tot ze in het voetzoolkussen ingroeien. Vooral de nagel aan de bijklauw (de zgn. duimnagel) of Hubertusklauw(en) (achterbenen) dien je goed in de gaten te houden, want deze is niet onderhevig aan slijtage.  

Je kan de nagels van je hond zelf (leren) knippen.  Vraag indien nodig uitleg aan je trimmer of aan je dierenarts.  Hoe je de nagels van je hond verzorgt, lees je in ons blogartikel Zo knip je de nagels van jouw hond. 

• ogen

Stof, vuil, haartjes, zand, zelfs insecten… het komt allemaal wel eens in de ogen van je hond terecht. Gelukkig houdt het traanvocht de oogbol van nature vochtig en werken de oogleden zoals een wisser. Vuildeeltjes worden hiermee weggeveegd en verzamelen zich in ooghoeken.  Vaak echter is er wat mis met de afvoer van het traanvocht waardoor er traanstrepen ontstaan. In de traanbuisjes hoopt vuil zich op, met vaak een lichte ontsteking van het oog tot gevolg. 

Gebruik een speciale oogreiniger voor honden, in de vorm van een spray, een lotion of een mousse om het oog te reinigen. Doe een beetje oogreinigingsproduct op een make-up watje of een gaasje. Gebruik hiervoor nooit pluizige watten, want deze verergeren het probleem. Wrijf altijd voorzichtig naar buiten toe, van het oog weg.  De ogen van je hond mag je dagelijks reinigen of zelfs meerdere keren per dag indien nodig.  Bij aanhoudende problemen of bij ontstoken ogen, raadpleeg je best je dierenarts. 

Lees alles over oogverzorging in ons blogartikel Zo verzorg je de ogen van jouw hond. 

• oren
  

Controleer bij elke verzorgingsbeurt de binnenkant van het oor.   Reinig in elk geval een vieze oorschelp met een oorreiniger voor honden.  Doe een weinig product op een niet-pluizend wattenschijfje en wrijf hiermee de oorschelp schoon. Controleer daarna de gehoorgang.  Een beetje haar in de gehoorgang is oké, alsook een weinig oorsmeer.  Dit beschermt het oor tegen bacteriën, schimmels, insecten en water. Maar een overschot aan oorsmeer kan de gehoorgang blokkeren en eventueel oorontstekingen veroorzaken.  Merk je dit op, reinig dan ook de gehoorgang met een speciale oorreiniger.  Ruikt het oor vies, vraag dan raad aan je dierenarts.  

Lees alles over een goede oorverzorging in ons blogartikel Zo verzorg je de oren van jouw hond. 

• huidplooien

Bij diverse rassen komen huidplooien voor, voornamelijk op het hoofd.  Huidplooien zijn ontstekingsgevoelig. Daarom reinig je ze best met speciaal daarvoor bedoelde vochtige reinigingsdoekjes - type 'gevoelige huid' van Ferribiella bijvoorbeeld - of met een make-up watje, gedrenkt in een verzorgende reinigingsgel. Dit reinigt de plooi en zorgt dat de bruine kleur in de plooi geleidelijk vermindert.

Wil je meer weten over de verzorging van huidplooien?  We schreven er een uitgebreid blogartikel over Zo verzorg je huidplooien: tips voor trimmers en baasjes.

• voetzolen en droge neuzen

Controleer bij elke verzorgingsbeurt tussen tenen en voetzolen op vreemde voorwerpen zoals grasaartjes, steentjes, etc. Verwijder ze voorzichtig met een pincet.

Heeft je hond te droge voetzolen, verzorg dit dan met een speciale voetzoolbalsem om te voorkomen dat er pijnlijke kloven of wondjes ontstaan; of zelfs bloedingen.  Hetzelfde geldt voor een te droge neus.  Nota : een hond hoort zachte voetzolen en een gladde, zachte en licht vochtige neus te hebben.

Met behulp van het juiste product kan je de voetzolen en de neus van je hond in optimale conditie houden.  Kies voor een product dat speciaal voor honden is bedoeld - type Hemp by Hownd Skin, Nose and Paw Balm bijvoorbeeld.  Dit werkt niet alleen verzorgend, maar ook helend. 

Tip: een voetmassage stimuleert de doorbloeding en werkt ontspannend. Begin met het masseren van de voetzolen en ga daarna door met de ruimte tussen de tenen.

Lees er meer over in onze blog Zo verzorg je voetzolen en droge neuzen.

• tanden
  

Check regelmatig het gebit van je hond, liefst bij elke verzorgingsbeurt.  Je hoeft de tanden van je hond niet dagelijks te poetsen, hoewel… hoe vaker je het doet, hoe beter het is voor zijn gebit. Tanden poetsen bij de hond kan met behulp van meerdere hulpmiddelen. Net als bij de mens, is regelmaat essentieel om tot een goed en blijvend resultaat te komen.

Lees meer over tandverzorging bij honden in het blogartikel Tips voor een goede verzorging van het gebit bij honden. 

De frequentie van de vachtverzorging hangt af van de vacht van je hond, zijn leefomgeving en activiteiten. Om een goed verzorgingsplan op te stellen, hou je best rekening met o.a. deze factoren:

• de textuur van het haar: fijne en zachte vachten klitten makkelijker en vormen vastere klitten. Fijn en zacht haar is daarom moeilijker uit te borstelen. Hard en stugger haar daarentegen klit veel minder snel en is makkelijker uit te borstelen.
• de lengte van de vacht: hoe langer het haar, hoe sneller het in de klit raakt en ook hier weer hoe vaster de klitvorming.
• de conditie van de vacht: dof, afgebroken haar haakt makkelijker aan elkaar. Haar dat tegen elkaar wordt aangewreven, raakt sneller in de knoop. Terwijl gezonde, gladde haren eerder van elkaar afglijden.
• de uniformiteit van de vacht: een vacht met verschillende haarlengtes of verschillende texturen door elkaar raakt sneller in de knoop dan een uniforme vacht.
• de leefstijl: wandelen in het bos, rondrennen in de tuin, zwemmen,... vuil, stof en vocht werkt klitvorming in de hand!

We tonen je hier een stappenplan met een basisplanning voor vachtverzorging.  Dit plan biedt flexibiliteit en consistentie, wat helpt om de verzorging wat minder tijdrovend te maken.  Je kan het aanpassen aan je eigen agenda en aan de behoeften van jouw hond. 

STAP 1

Zet de vachtverzorging op de agenda!  

In een digitale agenda ga je als volgt tewerk: open je agenda-app (bijv. Google Agenda, Apple Agenda, Outlook).  Voeg de volgende herhaalde taken toe (opgelet: dit is een voorbeeld - pas het aan aan de noden van jouw hond)

STAP 2

Een snelle borstelbeurt. 

Plan wekelijks  een snelle borstelbeurt in in je agenda - minstens 1 keer - bijvoorbeeld elke maandag.  Zo zet je het in je digitale agenda:

_{Titel: snelle borstelbeurt
Wanneer: elke maandag, bijvoorbeeld 19:00 uur
Herhaling: Wekelijks op deze dag
Duur: 5 tot 15 minuten - dit is afhankelijk van de vacht} 

STAP 3

De grondige borstelbeurt.  

Deze plan je ook minimaal 1 keer per week in je agenda - bijvoorbeeld elke woensdag.  Zo zet je het in je digitale agenda:

^{Titel: grondige borstelbeurt
Wanneer: elke woensdag, bijvoorbeeld om 10.00 uur
Herhaling: wekelijks op deze dag
Duur: 15-30 minuten - dit is afhankelijk van de vacht}

STAP 4

Het groot vachtonderhoud. 

Dit is een wekelijkse, grondige check-up van je hond. Op dit moment ga je hem grondig borstelen en kammen + eventueel wassen en drogen.  Je geeft ook extra aandacht aan de verzorging van de nagels, ogen en oren, eventuele huidplooien, je checkt de voetzolen, verzorgt een eventuele droge neus en controleert de tanden.  Zo zet je het in je digitale agenda:

^{Titel: groot vachtonderhoud 
Wanneer: elke zaterdag, bijvoorbeeld om 13:00 uur
Herhaling: wekelijks op zaterdag
Duur: 30 minuten}

Enkele opmerkingen bij stap 4:

• de extra's als ogen reinigen, voetzolen en droge neus verzorgen, tanden poetsen mag je gerust ook bij elke verzorgingsbeurt toevoegen.  Minimaal 1x per week is echt wel een noodzaak!
• wassen plan je ook op deze dagen in.  Dit hoeft echter niet elke week.  Afhankelijk van de soort vacht is wassen om de 4 tot 6 weken echt geen overbodige luxe!  Uiteraard moet je wel meer tijd uittrekken op het moment dat je je hond ook gaat wassen en drogen.  Reken hiervoor op een 2-tal uren extra.

Je kunt ervoor kiezen om bij elke taak van stap 2, 3 en 4 een herinnering in te stellen, bijvoorbeeld 10 minuten van tevoren, zodat je een melding krijgt wanneer het tijd is om de verzorging te starten.

STAP 5

Herhaal dit schema elke week. 

Hou vol!  Enkel door een goede routine in te bouwen, kom je tot het beste resultaat.  Je hond zal er wel bij varen.

Het thuis, zelf verzorgen van de vacht van jouw hond is niet alleen goed voor zijn gezondheid; het versterkt ook de band tussen jou en jouw hond. Bovenstaand stappenplan met eenvoudige tips helpt je vast al een heel eind op weg.  Professionele hulp door een ervaren hondentrimmer blijft echter essentieel voor het behoud van een gezonde vacht en huid. Tijdens zo'n trimsessie kan je trimmer immers handelingen uitvoeren die thuis niet zo voor de hand liggen, zoals bijvoorbeeld het grondig uitkammen van de ondervacht wanneer je hond in de rui is, de vacht in model brengen door deze te knippen of te plukken wanneer nodig, etc.  Je trimmer zal het ongetwijfeld enorm appreciëren wanneer hij een hond die thuis goed wordt onderhouden voor zich krijgt op de trimtafel.  Dit is veel aangenamer werken - voor alle partijen - want klitten uitkammen, dat is erg pijnlijk... remember.   

_{Voel je je niet zo zeker om al deze handelingen thuis goed uit te voeren?  Volg dan een of enkele lessen onder begeleiding van een ervaren trimmer.  Dit kan o.a. bij Goomer Academie, maar vast en zeker ook bij verschillende trimsalons bij jou in de buurt.}