Eco Paw Print - Tip 2: Hondenpoep - Kies het juiste zakje!

TIP 2 - Kies voor een bewustere manier van afvalverwerking, zoals het opruimen en verwerken van hondenpoep.

En niks is zo irritant als overlast door hondenpoep!

Het niet opruimen van hondenpoep op de stoep, in de berm, in het bos wordt door de overheid gezien als storten van zwerfvuil.  Dat 'gewone' zwerfvuil, dat vinden we allemaal 'not done', want de restanten van het gedumpte afval blijven minstens 10 - 15 jaar, of langer zichtbaar.  Een hondendrol daarentegen verdwijnt met een week of 2 uit het beeld. Hondenpoep is afbreekbaar; zwerfvuil is dat niet.  Zwerfvuil ligt er langer, de hondendrollen worden opgenomen door de natuur en weg is de last.

Dus waar maken we ons dan in feite zorgen om?  Wel, hondenpoep is niet alleen vies en hinderlijk, het houdt ook een zeker risico in voor de volksgezondheid. Hondenpoep is eigenlijk zelfs net zo gevaarlijk als chemisch afval!*  In hondenpoep zitten namelijk vaak ziekteverwekkers zoals parasieten - wormen en eitjes - die overdraagbaar zijn op de mens en waar we dus behoorlijk ziek van kunnen worden.  Denk hierbij aan een besmetting met hartworm, giardia, campylobacter, leptospirose etc.  Ook na het verwijderen van de hondendrollen blijven er bacteriën achter in de bodem. Gezien deze ziekteverwekkers op die manier ook in de omgeving terechtkomen, vormt dit een risico voor de volksgezondheid.  Hondenpoep bevat veel bacteriën - veelal dezelfde als die bij mensen. Deze bacteriën zijn schadelijk voor andere dieren en zouden uitbraken van ziektes als cholera en dysenterie kunnen veroorzaken.

Het klinkt misschien nogal overdreven, maar toch: dump je de hondenpoep van 100 grote honden die je op slechts enkele dagen verzamelde, dan heb je zoveel bacteriën bij elkaar geraapt dat dit het oppervlaktewater kan verontreinigen tot ruim 25 kilometer rondom de dumpplek!  Bijkomend tast de bacteriegroei het zuurstofgehalte in het water aan. Met als gevolg dat vissen en waterdieren doodgaan.  

>>> Kortom: als verantwoord hondenbaasje is het dus je (morele) plicht om hondenpoep op te ruimen; altijd en overal.

'Alle hondendrollen weer meenemen in een zakje' dat lijkt een prima oplossing, maar hoe groen en hoe duurzaam is dat?  

We proberen allemaal om ons plastic verbruik terug te dringen en nu gaan we plots twee, drie, soms 4 zakjes per hond per dag weer terugbrengen in het milieu?  Dat zijn bijna 1100 zakjes per hond/ per jaar oftewel een 2 miljard zakjes per jaar - alleen maar in België!!!  Zakjes die er jaren over doen om af te breken!  Als dit geen reden is om zeker te kiezen voor een biologisch afbreekbaar zakje...

Hondenpoep opruimen met 'gewone' plastic zakjes, dat sluiten we dus uit, want dat is echt geen optie wanneer je begaan bent met het milieu.   Maar welke 'groenere' keuzes bestaan er dan?

Uiteraard kies je voor milieuvriendelijke poepzakjes. Helaas doen fabrikanten ook hier vaak aan 'greenwashing' en is de informatie op de etiketten niet altijd correct, of in elk geval misleidend te noemen. Je hebt de keuze tussen biologisch afbreekbare zakjes en composteerbare zakjes. Oh ja, dat is een verschil!  We leggen je uit waarom:

De term biologisch afbreekbaar betekent dat het product in de loop der tijd degradeert in de natuur.  De nalatigheid zit hem vooral in het niet duidelijk vermelden hoe lang deze periode kan zijn. De meeste dingen zullen uiteindelijk ooit biologisch afbreken, dus ook biologisch afbreekbare poepzakjes.  Maar doet het zakje er 2 jaar over of zou het er 20 jaar voor nodig hebben? Beide producten kunnen in aanmerking komen voor het label “biologisch afbreekbaar”.  Biologisch afbreekbaar plastic wordt meestal vervaardigd uit suiker afkomstig van maïs of suikerriet. Het is ontworpen om sneller af te breken, om het ontbindingsproces te versnellen. Vaak wordt het ook omschreven als ‘bio-based’ plastic, omdat het nog enkele giftige chemicaliën bevat, in tegenstelling tot het composteerbaar plastic.  Composteerbaar plastic is een ander (beter) alternatief voor het typische 'gewone' (giftige) plastic waaruit populaire voorwerpen zoals plastic tasjes al jaren worden gemaakt.  Composteerbaar plastic wordt het plastic van de ‘volgende generatie’ genoemd. Het wordt gemaakt van hernieuwbare materialen die afbreken als ze beginnen te composteren.  Om het label 'composteerbaar' te kunnen/mogen dragen gelden er veel strengere normen en richtlijnen. Deze richtlijnen zijn vastgelegd door ASTM International en zijn voorzien 2 mogelijke classificaties:

• ASTM D6400 = de meest milieuvriendelijke classificatie voor composteerbare plastic producten –  Poepzakjes moeten snel biologisch afbreekbaar zijn en dit in zowel stedelijke als meer landelijke omgevingen.
• ASTM D6954 = een redelijk milieuvriendelijk alternatief. Hiervoor moet een product in minder dan 2 jaar biologisch afbreken zonder bij de ontbinding schadelijke verontreinigende stoffen of residu te produceren.

De afbraak van deze zakjes mag dan wel sneller verlopen, het duurt nog altijd weken, maanden, vooraleer zo'n 'afbreekbaar' of 'composteerbaar' zakje volledig is vergaan. Bovendien, schat men dat dierenpoep bijna 20% van ons totale afval vormt dat naar de vuilnisbelt gaat . Gelukkig zijn onze vuilnisbelten redelijk beschermd tegen doorlekken in het grondwater, maar met zoveel bacteriën op een hoop wordt het toch een vrij ongezonde omgeving. Bij ons wordt veel van het huishoudelijk restafval - waartoe hondendrollen wettelijk behoren- verbrand.  Ook dat is lang niet altijd goed voor het milieu.

En wat moet je dan met het feit dat we ons huishoudelijk restafval zouden moeten terugbrengen naar zo'n 50 kilo per jaar? Dit terwijl je hond zo'n 120 kg (dus > 2x dit volume!) aan hondendrollen alleen al produceert?

Composteerbare of biologisch afbreekbare hondenpoepzakjes zijn vrij makkelijk verkrijgbaar. Maar om volledig biologisch afbreekbaar te zijn, moet je ze ook op de juiste manier weggooien.

• Gooi je hondenpoep gewoon in de vuilnisbak, dan doe je het eigenlijk zoals het wettelijk gezien hoort. Want officieel hoort hondenpoep bij het huishoudelijk restafval en wordt het zo verbrand.  Maar...in realiteit komt de hondenpoep veelal op een stortplaats terecht. Niet ideaal voor ons milieu, want de omstandigheden zijn er niet optimaal:  er heerst op de stortplaats een gebrek aan zuurstof waardoor de zakjes nooit volledig zullen afbreken, maar wel nog jaren methaan zullen blijven uitstoten.
• Hondenpoep meegeven via het gemeentelijk composteringssysteem (groenafval) is over het algemeen verboden, dus dat is ook geen goede optie.
• Sommige gemeentes plaatsen compostbakken speciaal bedoeld voor hondenpoep in de buurt van parken of speelweides.  Je poepzakjes daarin achterlaten kan gerust, want zulke bakken zijn specifiek ontworpen om het dierlijk afval snel te kunnen composteren
• Je zou apart hondenpoep-afval systeem onder de vorm van een composttoilet kunnen aanleggen. Dit werkt net zoals een septisch systeem in huis.  Graaf een gat in de tuin en installeer hierin je hondencomposttoilet. Gooi je hondenpoep in het systeem, voeg water en de bijgeleverde activatiestoffen toe om het afbraakproces constant te houden. De activatiestof is samengesteld op basis van bacillus subtilis bacteriën en proteïne enzymen en is hiermee veilig voor het milieu en niet giftig. Een dergelijk systeem werkt behoorlijk onder de meeste bodemomstandigheden, behalve in zware kleigrond.
• Wat dan met het composteren via je eigen aangelegde composthoop in de tuin?   Ja en Neen.  

Neen omdat in hondenpoep vaak parasieten zitten. Ga je de compost verspreiden in je tuin, dan verspreid je meteen ook deze ziekmakers.  Zelfs wanneer je de ontstane compost na afloop van het composteringsproces minstens 1 meter diep in de grond begraaft, dan nog blijft het risico bestaan dat je zo meer bacteriën in de grond brengt.  Uit Amerikaans onderzoek blijkt immers dat hondenpoep voor 20% de oorzaak vormt van de watervervuiling in rivieren en beken en dat fecale bacteriën zelfs in de lucht voorkomen. Vooral in de winter - wanneer de bacteriën uit de grond minder actief zijn - bevat onze lucht redelijk wat bacteriën van dierlijke oorsprong.  

Ja, wanneer je je composthoop goed beheert en wanneer je enkel en alleen gebruik maakt van composteerbare hondenpoepzakjes én je compost uitsluitend gebruikt voor bemesting van niet-eetbare planten.  Niet voor groenten en fruit dus! Voeg je na gebruik composteerbare zakjes toe aan een goed beheerde composthoop, dan zullen ze op termijn volledig afbreken tot de oorspronkelijke, natuurlijke elementen waaruit ze werden vervaardigd en dit zonder enig spoor na te laten.  Voeg op geregelde tijdstippen wat zaagsel toe aan je composthoop. Dit zorgt voor een perfect uitgebalanceerde pH-waarde van je compost en verbetert het eindproduct aanzienlijk. 

De uit honden- (en katten)poep verkregen compost is dus absoluut niet geschikt voor je moestuin.  Hierin vind je meteen ook de verklaring waarom hondenpoep niet in de groene zak (of bak) mag, kattenpoep overigens ook niet.

• De meest ecologisch vriendelijke wijze zou zijn om je hond te leren zijn behoefte te doen op je eigen spoeltoilet.  In de waterzuiveringszone van het spoeltoilet kunnen schadelijke stoffen - afkomstig uit onze eigen menselijke uitwerpselen- geneutraliseerd worden.  Je kan dus stellen dat dit ook een veilige manier is om van hondenuitwerpselen af te komen. Echter het vergt flink wat training om je hond op de "bril" te krijgen.  Daarom kiezen veel hondeneigenaars in dit geval voor wateroplosbare zakjes. Deze zakjes worden vervaardigd uit Polyvinylalcohol. Ze lossen op in water binnen maximaal twee dagen.  Het gaat om een heel andere soort zakjes dan de op petroleum of meel gebaseerde bio-afbreekbare zakjes dus. Zou je gewone biologisch afbreekbare zakjes gebruiken in je eigen spoeltoilet, dan  veroorzaak je een verstopping van het systeem.
• Kan je hondenpoepzakjes in het rioolputje langs de weg laten vallen? Neen, dat is ook al geen goed idee.  Veel gemeentes werken met een gescheiden afvalwatersysteem. Wanneer je water-afbreekbare zakjes in de rioolputjes zou gooien, dan komt het afval alsnog in het grondwater terecht; zonder eerst gezuiverd te zijn. Neem dus je zakjes mee naar huis, en spoel ze daar door, in je eigen toilet.